Należy także rozważyć przeprowadzenie kontrolnej konsultacji stomatologicznej. Badania w ciąży – 11. – 14. tydzień ciąży. Pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży przeprowadzane jest pierwsze, obowiązkowe badanie ultrasonograficzne (USG). Jest to badanie obrazowe, które pozwala na ocenę anatomicznego rozwoju płodu.
Kalendarz badań USG w okresie ciąży W trakcie trwania ciąży, żeby mieć pewność, że rozwijającemu się w brzuchu matki dziecku nie grozi żadne niebezpieczeństwo i że na pewno w pełni prawidłowo się ono rozwija, konieczne jest wykonywanie określonych badań diagnostycznych. Jednymi z najważniejszych badań są badania ultrasonograficzne, czyli USG. W naszym dzisiejszym wpisie na blogu przedstawiamy dokładny kalendarz badań USG w trakcie ciąży. Wyjaśniamy też, jaki jest cel wykonywania w danych terminach badań USG. W jakim celu wykonywane są badania USG w trakcie ciąży? Wykonanie badań USG w trakcie ciąży daje możliwość obejrzenia dziecka w brzuchu matki. Dzięki temu możliwe jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki i szybkie rozpoznanie wszystkich ewentualnych nieprawidłowości w rozwoju płodu. W przypadku wykrycia podczas wykonywania badania USG jakiejś choroby lub wady płodu lekarz musi skierować pacjentkę do specjalistycznego ośrodka referencyjnego, w którym zostanie przeprowadzona dokładniejsza diagnostyka. W niektórych przypadkach zdarza się też tak, że w trakcie badania USG w ramach prowadzenia ciąży, wykrywa się także bardzo poważne i całkowicie nieuleczalne wady. W takich przypadkach przyszli rodzice będą musieli podjąć decyzję, czy będą chcieli kontynuować ciążę. Do takich sytuacji jednak na szczęście dochodzi bardzo rzadko. Ilość koniecznych lub zalecanych do wykonania badań USG w trakcie ciąży jest określona przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Według obowiązujących zasad w trakcie ciąży badanie USG powinno być wykonane przynajmniej trzykrotnie. Cel każdego z takich badań jest nieco inny i zależy przede wszystkim od etapu ciąży oraz od sytuacji położniczej kobiety. Co bardzo ważne, badanie USG jest całkowicie bezpieczne dla kobiety w ciąży oraz dla rozwijającego się w jej brzuchu dziecka. Badanie USG przed 10. tygodniem ciąży Badanie USG przed 10. tygodniem ciąży nie znajduje się w standardowym kalendarzu badań ultrasonograficznym w trakcie ciąży. Bardzo często jednak i to badanie USG jest zalecane przez lekarza ginekologa w trakcie prowadzenia ciąży. Badanie w tym momencie jest wykonywane podczas jednej z pierwszych wizyt w gabinecie ginekologicznym po osiągnięciu dodatniego wyniku testu ciążowego. Celem takiego badania USG jest potwierdzenie ciąży oraz jej prawidłowej lokalizacji. Badanie USG przed 10. tygodniem ciąży jest wykonywane z użyciem sondy dopochwowej. W trakcie badania oceniane są uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego, ocena zarodka, ocena pęcherzyka ciążowego, pęcherzyka żółtkowego oraz samego narządu rodnego. Badanie USG między 11. a 14. tygodniem ciąży To badanie USG jest już wykonywane standardowo w tracie prowadzenia ciąży. Powinno być wykonane dokładnie przed upływem 13. tygodnia i 6. dnia ciąży. Warunkiem jest także odpowiednia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu, która powinna wynosić od 45 do 84 mm. Inną nazwą badania USG między 11. a 14. tygodniem ciąży jest USG genetyczne. Wykonuje się je z użyciem głowicy przezbrzusznej. Wyjątkiem są pacjentki z dużą otyłością brzuszną. W tym wypadku badanie USG jest wykonywane głowicą przezpochwową. Głównym celem tego badania jest wykonanie wstępnej oceny wszystkich narządów płodu oraz oceny ryzyka wystąpienia u niego chorób będących skutkiem wad chromosomalnych, czyli zespołu Downa, zespołu Edwardsa oraz zespołu Pataua. Badanie to umożliwia również dokładną ocenę wieku ciąży oraz budowy anatomicznej płodu. Badania USG między 18. a 22. tygodniem ciąży Badanie USG między 18. a 22. tygodniem ciąży nazywane jest badaniem połówkowym. Celem tego badania jest dokonanie szczegółowej oceny anatomii płodu pod kątem występowania wad wrodzonych. W trakcie badania dokonuje się także oceny masy płodu oraz wieku ciążowego. Ocenie podczas tego badania USG podlegają wszystkie części głowy ( czaszka, mózg i twarz), szyja, klatka piersiowa, serce, kręgosłup i jama brzuszna. To badanie pozwala również na określenie płci dziecka. Badanie USG między 28. a 32. tygodniem ciąży Badanie USG w trzecim trymestrze ciąży jest ostatnim. Jego celem jest dokonanie kolejnej oceny rozwoju płodu oraz sprawdzenie, czy na pewno jest ono prawidłowo położone. W trakcie badania ocenia się budowę anatomiczną płodu, ilość płynu owodniowego, stan szyjki macicy oraz położenie łożyska.
Już w czasie ciąży można – dzięki badaniom prenatalnym – sprawdzić, czy rozwój dziecka jest prawidłowy i dowiedzieć się więcej o jego zdrowiu. Pozwalają one zdiagnozować m.in. takie choroby genetyczne jak zespół Downa, Edwardsa, Pataua, zespół Turnera oraz wiele innych chorób genetycznych. Każda przyszła mama zadaje sobie pytanie czy warto robić USG w ciąży? Czemu służy takie badanie i czy nie jest przypadkiem szkodliwe dla naszej pociechy. W jakim czasie należy robić USG w ciąży a w jakich przypadkach jest konieczne dodatkowe badanie ultrasonograficzne? Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca wykonanie minimum trzech badań. W obecnych czasach w XXI wieku USG w ciąży to standard, którego doświadcza każda przyszła mama. Jeszcze około 50 lat temu nikt go nie wykonywał a samo myślenie o możliwości podglądania dziecka w brzuszku mamy wydawało się czystą fikcją. Dziś technika jest tak doskonała, że możemy poprzez wykonanie badania USG z bardzo duża dokładnością zobaczyć jak wygląda nasze dziecko. Dzięki temu lekarze mogą z precyzyjna dokładnością przeprowadzać diagnostykę nienarodzonego dziecka. Podstawowym celem przeprowadzania badania USG w ciąży jest rozpoznawanie wszelkich nieprawidłowości w rozwoju płodu. Lekarz ginekolog po stwierdzeniu niepokojących objawów lub zauważeniu wad płodu zobowiązany jest do skierowania pacjentki do dalszej diagnostyki i do odpowiedniej placówki medycznej. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca trzykrotne wykonanie USG w ciąży. Jeśli zachodzi konieczność zlecenia dodatkowego badania USG lekarze mają obowiązek je wykonać. Warto też pamiętać, iż jak do tej pory nie stwierdzono szkodliwego czy też niekorzystnego wpływu przeprowadzania badania USG w ciąży na rozwijający się płód. Pierwsze badanie USG w ciąży Sekcja Ultrasonografii PTG rekomenduje pierwsze wykonanie badania USG w ciąży w jej 10 tygodniu. Celem tego badania ma być między innymi potwierdzenie powstania ciąży i stanowi standard w pierwszych tygodniach dziewięciomiesięcznego czasu ciąży. Umożliwia także stwierdzenie prawidłowiej lokalizacji ciąży czy też nie. Wykonane powinno być sondą dopochwową, dlatego konieczne jest wcześniejsze opróżnienie pęcherza. Pierwsze badanie USG w ciąży odgrywa bardzo istotną role i umożliwia ono przeprowadzenie dokładnej oceny płodu. Lekarz w trakcie wykonania ocenia lokalizacje jaja płodowego, dokonuje pomiaru pęcherzyka, bada jego położenie w macicy. Ciąża może być mnoga, dlatego istotne jest określenie ilości pęcherzyków oraz kształtu. Badanie USG umożliwia zbadanie zarodka, stwierdzenie jego obecności, dokonania pomiaru a także czynności serca. W trakcie tego badania konieczne jest zbadanie narządu rodnego wraz z szyjka, określeniem kształtu, budowy, wad itp. Drugie badanie Drugie badanie USG w ciąży zalecane jest miedzy 11 a 14 tygodniem ciąży. Zaleca się jego wykonanie przed końcem 13 tygodnia. Badanie to potocznie nosi nazwę badania genetycznego i powinno być wykonane w każdej ciąży. Wykonywane jest przy użyciu głowicy przez brzusznej. Ważne jest tez to, iż jest to badanie refundowane przez NFZ. Badanie USG w ciąży w tym okresie ma na celu przeprowadzenie wstępnej oceny wszystkich narządów płodu, ocenę ryzyka wystąpienia u płodu chorób będących skutkiem wad zespołu Downa, Edwardsa czy Pataua. Lekarz dokonuje także oceny wieku ciążowego. Wiek ciąży w tym czasie można określić z dokładnością od 7 do 10 dni. Badanie USG umożliwi także ocenę budowy zewnętrznej i anatomicznej płodu. Widoczna jest już główka, nóżki, rączki, tułów. Mierzona jest także długość ciemieniowo – siedzeniowa tzw. CRL, a także ocenie podlegają narządy wewnętrzne takie jak; mózg, żołądek, pęcherz moczowy, kręgosłup oraz serce. Czynniki oceniania serca są bardzo istotne i podlega im jego budowa, lokalizacja oraz częstość bicia tzw. FHR. W tym okresie FHR wynosi zwykle ok 150-170 uderzeń na minutę. Trzecie badanie USG w ciąży Powinno być wykonane między 18 a 22 tygodniem ciąży tzw. badanie połówkowe. Głównym celem badanie jest szczegółowa ocena anatomii płodu pod kątem występowania wad wrodzonych oraz określenia masy i wieku płodu. Badanie USG pozwala stwierdzić odpowiedni wzrost dziecka, określa wady anatomiczne, wielo lub małowodzie, określa stan szyjki macicy. Czwarte badanie Jego wykonanie zaleca się na okres 28 – 32 tygodnia ciąży. Podstawowym celem badania jest ocena rozwoju płodu oraz jego położenia. Ponownie jak w poprzednim badaniu ocenie podlega budowa anatomiczna płodu, położenie łożyska, ilość płynu owodniowego oraz stan szyjki macicy. USG w ciąży umożliwia określenie położenia dziecka, co jest bardzo istotne ze względu na określenie rodzaju porodu. Teaty które warto przeczytać: Zobacz czego szukali internauci: usg w ciy, usg ciazy, kalendarz ciąży usg Poniżej zamieszczamy kalendarz ciążowy przed umówieniem się na wizytę sprawdź w którym jesteś tygodniu ciąży Aparat USG, który posiadamy przystosowany jest do wykonywanie wysokiej jakości badań w prezentacji 3/4 D. Możliwości badania USG 3/4 D to w obecnej chwili nie tylko wykonanie pamiątkowego zdjęcia lub nagranie filmu. USG ra­zem z te­stem PAPP-A po­win­no być wy­ko­na­ne mię­dzy 11. a 14. ty­go­dniem cią­ży. Ba­da­nia pre­na­tal­ne w I try­me­strze mo­żesz po­sze­rzyć o te­sty NIPT. Dla­cze­go war­to je wy­ko­nać? USG ge­ne­tycz­ne i test PAPP-A Ba­da­nie pre­na­tal­ne ty­dzień cią­ży, czy­li tak zwa­ne USG ge­ne­tycz­ne z te­stem PAPP-A (te­stem po­dwój­nym). Jest to pierw­sze szcze­gó­ło­we i we­dług wie­lu źró­deł, naj­waż­niej­sze USG w cią­ży. Może być wy­ko­na­ne do­kład­nie po­mię­dzy 11. ty­go­dniem i 1 dniem, a 14. ty­go­dniem i 1 dniem. Po­nie­waż wia­do­mo, że w I try­me­strze za­rod­ki ro­sną w ta­kim sa­mym tem­pie, to 11+1 od­po­wia­da CRL (crown rump len­ght – dłu­gość cie­mie­nio­wo-sie­dze­nio­wa) 45 mm,a 14+1 CRL 84 mm – jest to o tyle waż­ne, że czę­sto ko­bie­ty mają nie­zgod­ność wie­ku cią­ży ob­li­czo­ne­go we­dług ostat­niej mie­siącz­ki, a tym co wi­dać w USG i może być tak, że zgło­si­cie się za wcze­śnie na to USG – tzn. je­że­li CRL jest mniej­szy niż 45 mm – nie jest to wte­dy duży pro­blem, prze­li­cza się wiek cią­ży oraz uma­wia od­po­wied­ni ter­min, lub za póź­no je­że­li CRL jest więk­sze niż 84 mm – co już jest dużo więk­szym pro­ble­mem kli­nicz­nym, po­nie­waż nie moż­na tego ba­da­nia wte­dy już wy­ko­nać. To nie jest tak, że le­karz nie chce… po pro­stu nie jest to moż­li­we po tym ter­mi­nie. Ide­al­nym mo­men­tem na wy­ko­na­nie tego ba­da­nia jest okres po­mię­dzy ty­go­dniem. Po­nie­waż w 11. ty­go­dniu dziec­ko jest jesz­cze małe i nie­któ­rych na­rzą­dów np. ser­ca nie da się jesz­cze szcze­gó­ło­wo oce­nić, choć nie jest to obo­wiąz­ko­wy ele­ment tego ba­da­nia, na­to­miast po 13. ty­go­dniu dziec­ko za­czy­na pre­fe­ro­wać po­zy­cję „wy­prost­ną” – czy­li wy­gi­na głów­kę do tyłu – jak­by się roz­cią­ga­ło i trud­no jest wte­dy pra­wi­dło­wo zmie­rzyć za­rów­no CRL jak i prze­zier­ność kar­ku (NT nu­chal trans­lu­cen­cy) – ba­da­nie trwa wte­dy czę­sto dłu­żej. Test PAPP-A (a tak na­praw­dę to po­win­no to się mó­wić „test po­dwój­ny” wg. FMF) jest ba­da­niem prze­sie­wo­wym w kie­run­ku ze­spo­łu Do­wna oraz in­nych wad ge­ne­tycz­nych – do­star­cza nam też in­for­ma­cji o funk­cji ło­ży­ska – o czym wie­le pa­cjen­tek nie wie. Jest to zwy­kłe po­bra­nie krwi mamy, któ­re moż­na wy­ko­nać już od skoń­czo­ne­go 8. ty­go­dnia do 13+6. Z wy­go­dy test jest za­zwy­czaj po­bie­ra­ny w dniu ba­da­nia USG, na­to­miast nie jest to ko­niecz­ne. Ja swo­im pa­cjent­kom za­zwy­czaj zle­cam już ty­dzień przed USG – żeby w dniu ba­da­nia mieć do­stęp­ny wy­nik i wy­dać pa­cjent­ce peł­ny opis. Ba­da­nie USG po­mię­dzy ty­go­dniem cią­ży ma 3 głów­ne cele: Oce­na wie­ku cią­ży na pod­sta­wie dłu­go­ści CRL – czy wiek cią­ży jest zgod­ny z tym ob­li­czo­nym z ostat­niej mie­siącz­ki, je­że­li jest po­nad 5 dni róż­ni­cy to się we­ry­fi­ku­je na pod­sta­wie tego to pierw­szy mo­ment w któ­rym mo­że­my oce­nić ana­to­mię pło­du. Ist­nie­je wie­le wad np. wy­trze­wie­nie lub anen­ce­fa­lia, któ­re moż­na już na tym eta­pie wy­klu­czyć. Jed­nak jest też wie­le in­nych wad np. wady koń­czyn lub wady ser­ca, któ­re na tym eta­pie nie są moż­li­we do szcze­gó­ło­wej oce­ny, dla­te­go tak istot­ne jest ba­da­nie w po­ło­wie cią­ży – o czym na­pi­sze już nie­ba­ ce­lem jest oce­na ry­zy­ka wy­stą­pie­nia wad chro­mo­so­mal­nych z Ze­spo­łem Do­wna na cze­le. Jest to bar­dzo istot­ne, po­nie­waż je­śli nie wy­ko­na­my tego na tym eta­pie to w póź­niej­szych ba­da­niach USG ta­kiej oce­ny nie bę­dzie­my mo­gli już do­ko­nać. Sa­mym ba­da­niem USG w naj­lep­szym wy­pad­ku mo­że­my roz­po­znać ok 80% pło­dów z ze­spo­łem Do­wna. To zna­czy, że 1/5 dzie­ci, któ­re uro­dzi się z ze­spo­łem Do­wna w USG wy­glą­da ZU­PEŁ­NIE pra­wi­dło­wo. Je­że­li do­dat­ko­wo wy­ko­na­my test PAPP-A, któ­ry bę­dzie zin­ter­pre­to­wa­ny łącz­nie z USG ge­ne­tycz­nym je­ste­śmy w sta­nie zwięk­szyć czu­łość ba­da­nia do 95%. Za­tem moż­na to ro­zu­mieć tak, że test PAPP-A po­ma­ga nam zi­den­ty­fi­ko­wać te cho­re dzie­ci, któ­re w USG wy­glą­da­ły PRA­WI­DŁO­WO. Dla­te­go test PAPP-A na świe­cie np. w UK czy Niem­czech jest re­fun­do­wa­ny u każ­dej ko­bie­ty. Jest to ba­da­nie wska­za­ne wła­śnie wte­dy, je­że­li w USG wszyst­ko jest do­brze. Je­śli w USG wi­dzi­my wady lub po­dej­rze­wa­my ze­spo­ły ge­ne­tycz­ne to test PAPP-A nie bę­dzie ra­czej po­moc­ny. Tak­że nie zle­ca­nie lub cho­ciaż in­for­mo­wa­nie o te­ście PAPP-A z po­wo­du pra­wi­dło­we­go ob­ra­zu USG jest po pro­stu nie­pra­wi­dło­wym po­stę­po­wa­niem przez le­ka­rzy (prze­pra­szam za te sło­wa ko­le­gów, ale ta­kie są me­dycz­ne fak­ty, jest to zgod­ne z sta­no­wi­skiem za­rów­no FMF jak i PTG). Co in­ne­go, je­że­li pa­cjent­ka nie chce mieć ta­kiej wie­dzy, to jest oczy­wi­ście ar­gu­ment, żeby nie zle­cać te­stu PAPP-A – jak naj­bar­dziej do usza­no­wa­nia. Test PAPP-A z za­ło­że­nia ma za za­da­nie nad­in­ter­pre­to­wać nie­pra­wi­dło­we wy­ni­ki i u 5% ko­biet bę­dzie fał­szy­wie do­dat­ni, czy­li to o czym wie­le z was pi­sze. Je­ste­ście roz­ża­lo­ne, że test był zły a dziec­ko zdro­we. Mu­si­cie zro­zu­mieć, że to jest jego za­da­nie: zna­le­zie­nie ko­biet, u któ­rych ło­ży­ska wy­sy­ła­ją nie­pra­wi­dło­we sy­gna­ły. Może też tak być w cią­ży zdro­wej. Ale już bar­dzo rzad­ko test PAPP-A bę­dzie do­bry a dziec­ko cho­re. Za nie­pra­wi­dło­wy wy­nik uwa­ża się ry­zy­ko więk­sze niż 1:300, lub je­że­li w USG wi­dzi­my ewi­dent­ne wady – bar­dzo wy­so­kie (>3,5mm) NT lub inne duże nie­pra­wi­dło­wo­ści np. wy­trze­wie­nie czy wady ukła­du mo­czo­we­go (me­ga­cy­stis, brak ko­ści no­so­wej nie jest dużą wadą) – to tyl­ko przy­kła­dy, bo ta­kich wad mo­gła­bym wy­mie­niać dużo wię­cej. Wska­za­ne jest wte­dy ba­da­nie dia­gno­stycz­ne – ba­da­niem dia­gno­stycz­nym jest po­bra­nie ma­te­ria­łu ge­ne­tycz­ne­go pło­du czy­li am­nio­punk­cja lub biop­sja ko­smów­ki. Te ba­da­nia nie­ste­ty mają jed­ną dużą wadę – mają ry­zy­ko po­ro­nie­nia. Jak wy­so­kie jest to ry­zy­ko po­ro­nie­nia? To jest bar­dzo trud­ne py­ta­nie. Do ubie­głe­go roku mó­wi­li­śmy pa­cjent­kom, że jest to ry­zy­ko rzę­du 1 %. Na­to­miast w 2015 roku uka­za­ła się bar­dzo duża pra­ca na­uko­wa spod skrzy­deł FMF i prof. Ni­co­la­ides (czy­li twór­cy USG ge­ne­tycz­ne­go i te­stu po­dwój­ne­go) – że to ry­zy­ko jest dużo niż­sze – ok 0,1%. Nie­mniej jed­nak ry­zy­ko po­ro­nie­nia po ba­da­niu in­wa­zyj­nym po­zo­sta­je. Czy­li są re­al­ne szan­se, że mimo tego, że cią­ża oka­że się zdro­wa, ko­bie­ta ją po tym ba­da­niu może po­ro­nić. Pro­ble­mów z tym ba­da­niem jest jesz­cze kil­ka – na wy­ni­ki czę­sto cze­ka się dłu­go, na­wet do 3 ty­go­dni. Am­nio­punk­cji nie moż­na wy­ko­nać przed 16. ty­go­dniem. A biop­sje ko­smów­ki moż­na od 11. ty­go­dnia, ale mało któ­ry gi­ne­ko­log ją wy­ko­nu­je w Pol­sce. Czę­sto więc, ko­bie­ta do 19. ty­go­dnia żyje w stre­sie i nie­pew­no­ści. Co wię­cej, te ba­da­nia w więk­szo­ści przy­pad­ków wy­klu­cza­ją tyl­ko wady chro­mo­so­mal­ne a nie mó­wią nic o więk­szo­ści wad ge­ne­tycz­nych – cze­go wie­le pa­cjen­tek od tych te­stów ocze­ku­je. Oczy­wi­ście, je­że­li mamy zna­ną wadę w ro­dzi­nie – to z tego ma­te­ria­łu moż­na wy­ko­nać ce­lo­wa­ne ba­da­nie, ale u zde­cy­do­wa­nie więk­szo­ści ko­biet oce­nia się tyl­ko ka­rio­typ czy­li ilość chro­mo­so­mów pło­du. Wy­klu­cza się ze­spół Do­wna i kil­ka in­nych wad chro­mo­so­mal­nych. Te­sty NIPT Od kil­ku lat do­stęp­ne są tak zwa­ne te­sty NIPT (non-in­va­si­ve pre­na­tal te­sting) – tych te­stów na pol­skim ryn­ku jest obec­nie wie­le. Wszyst­kie są do­bre, róż­nią się za­kre­sem ba­dań i wad, któ­re wy­klu­cza­ją, róż­nią się ceną i róż­nią się cza­sem ocze­ki­wa­nia. NIPT – bada DNA pło­do­we z krwi mat­ki, moż­na wy­ko­nać je już od 10. ty­go­dnia cią­ży – czy­li wy­nik jest dużo szyb­ciej oraz nie wią­że się to z żad­nym ry­zy­kiem dla pło­du. Wadą NIPT jest cena – waha się od 1700 do 3000 zł. Poza tym, ba­da­nia są re­we­la­cyj­ne. Dają za­rów­no ma­mie jak i le­ka­rzo­wi pro­wa­dzą­ce­mu cią­żę ogrom­ny spo­kój. Czu­łość NIPT jest rzę­du 99,8%! Bar­dzo, bar­dzo za­chę­cam Was do wy­ko­na­nia ta­kich ba­dań je­że­li tyl­ko jest to w ra­mach wa­szych moż­li­wo­ści. Na­to­miast mu­szę pod­kre­ślić, że nie są to ba­da­nia dia­gno­stycz­ne, je­śli wy­nik tych te­stów jest nie­pra­wi­dło­wy to i tak trze­ba go po­twier­dzić ba­da­niem in­wa­zyj­nym. Na dziś to tyle – po­sta­ram się od­po­wie­dzieć na wa­sze py­ta­nia w tym te­ma­cie w ko­men­ta­rzach oraz za­chę­cam was do obej­rze­nia mo­je­go fil­mi­ku na YouTu­be o te­ście PAPP-A, ma­cie tam od tak zwa­nej „kuch­ni” wy­tłu­ma­czo­ne, jak in­ter­pre­to­wa­ne są wy­ni­ki ba­da­nia i dla­cze­go war­to to ba­da­nie ro­bić.
W ramach programu realizujemy: Badanie USG I trymestru (+ test PAPPA) - 11-13+6 tydzień ciąży, badanie USG II trymestru - 18 - 23 tydzień ciąży. badania biochemiczne. inwazyjne procedury diagnostyki płodu (amniopunkcja) konsultacje genetyka. badania genetyczne, które obejmują w szczególności: a) klasyczne badania cytogenetyczne.
BPD USG to jedna z wartości opisywanych podczas badań w trakcie ciąży. W trakcie wizyty lekarz dokonuje różnego rodzaju pomiarów, które mają na celu sprawdzenie, czy z dzieckiem jest wszystko w porządku. Czym jest BPD USG? Jakie są inne wartości opisywane podczas tego badania? Jak odczytywać wyniki z tabeli norm? Zapraszamy do lektury. USG w trakcie ciąży – po co, kiedy je wykonać, jak często? Badanie ultrasonograficzne, bo tak rozwija się skrót USG, ma na celu dokonanie oceny stanu oraz anatomii płodu. Lekarz sprawdza także narządy rodne matki. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, by badanie ultrasonograficzne wykonywać przynajmniej trzy raz w trakcie ciąży. Przyjmuje się jednak, że cztery wizyty w trakcie ciąży są optymalne. Kiedy wykonywać badanie USG? Oto harmonogram: między 11. a 13. tygodniem – to pierwsze badanie zazwyczaj odbywa się za pomocą głowicy dopochwowej. Dzięki niej lekarz może dokładnie zmierzyć przezierność karkową. Podczas tego badania sprawdzana jest także obecność kości nosowej;w 22. tygodniu ciąży – to najważniejsze badanie. W trakcie wizyty lekarz dokonuje oceny ciała dziecka, czy posiada wszystkie narządy wewnętrzne oraz sprawdza jego serce, czy nie ma żadnych wad;po 30. tygodniu ciąży – wówczas lekarz ocenia stan łożyska i jego ułożenie. Sprawdza ilość wód płodowych, w jakiej pozycji jest płód oraz jaki jest jego ogólny stan. Badań ultrasonograficznych może być o wiele więcej. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób rozwija się dziecko w brzuszku mamy. Jeśli coś jest nie tak, pojawiają się jakieś komplikacje np. krwawienie, nadciśnienie, wówczas lekarz może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne, nie tylko USG. Sprawdź: Jak często można robić USG w ciąży? BPD – co to? Czym jest biometria płodu? Biometryczne wymiary płodu określa się w trakcie badania ultrasonograficznego. Ma ono wykryć ewentualne wady rozwojowe płodu. Badanie jest nieinwazyjne i bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka. Biometria płodu pozwala lekarzowi określić stan fizyczny dziecka. Parametry, których używa się podczas badania, opisują rozmiary główki, kości udowej, brzuszka. Dzięki temu lekarz może obliczyć wielkość oraz masę ciała dzidziusia. Zobacz też: Badanie KTG w ciąży – co oznaczają liczby? BPD USG – co to? Średnica ciemieniowa, w skrócie BPD, to jeden z podstawowych parametrów biometrycznych. Dzięki niemu możliwa jest ocena wielkości płodu. Ten parametr w zestawieniu z HC (obwód głowy), AC (obwód brzucha) oraz FL (długość kości udowej) pozwala lekarzowi oszacować również masę dziecka. Biometria płodu BPD może wykryć nieprawidłowości w rozwoju dziecka np. krótko czy długogłowie. BPD mierzone jest od jednej kości ciemieniowej do drugiej. Ten parametr obliczany jest podczas wizyty na badaniu ultrasonograficznym w ciąży. Wykonywanie tego badania w późnej fazie ciąży nie jest uważane za wystarczająco wiarygodne. Jeśli wyniki wykraczają poza optymalne wartości, lekarz może zlecić Ci dodatkowe badania. Gdy główka Twojego dziecka jest mniejsza, niż oczekiwano, może to oznaczać ograniczenie wzrostu wewnątrzmacicznego. Z kolei za duża, to ryzyko problemu zdrowotnego np. cukrzycy ciążowej. Zobacz też: Co to jest kariotyp człowieka? W jakim celu wykonuje się badanie kariotypu? Tabela norm USG w ciąży – oznaczenia [FL, AC, EFW, CRL, BPD USG] Podczas badania ultrasonograficznego lekarz dokonuje oceny ciała oraz narządów dziecka. Następnie opisuje każdy parametr, używając różnych skrótów. Poznałeś już BPD USG, jednak tych oznaczeń jest o wiele więcej. Aby ułatwić Ci poruszanie się w zawiłym świecie skrótów, zostały one uporządkowane alfabetycznie. Oto przewodnik po parametrach USG: AC USG (abdominal circumference) – obwód brzuchaAFI (amniotic fluid index) – wskaźnik ilości płynu owodniowegoAPAD – przednio-tylny wymiar brzuchaAPTD – przednio-tylny wymiar klatki piersiowej)ASP (akcja serca płodu) lub FHR (fetal heart rate) – czynność serca płodu (liczba uderzeń na minutę)BPD (biparietal diameter) – wymiar dwuciemieniowy główkiAUA – średni wiek ciąży według USGCRL USG (crown rump length) – długość ciemieniowo-siedzeniowaEDD (expected date of delivery/estimated due date) – szacowana data poroduEFW USG (estimated fetal weight) – szacowna waga dzieckaFL USG (femur lenght) – długość kości udowejGA – wiek ciążowy liczony według ostatniej miesiączkiGS (gestational sac) – wymiar pęcherzyka ciążowegoHBD (hebdomas) – tydzień; hebdomas graviditatis (hbd. grav.) to tydzień ciążyHC USG (head circumference) – obwód głowy płoduHL (humerus lenght) – długość kości ramiennejIOD – odległość międzygałkowa wewnętrznaLMP (last menstrual period) lub OM (ostatnia miesiączka) – data ostatniej miesiączkiLV -–szerokość komory bocznej mózguMCA (middle cerebral artery) – tętnica środkowa mózguNB (nosal bone) – kość nosowaNF – fałd karkowyNT (nuchal translucency) – przezierność karkowaOFD (occipitofrontal diameter) – wymiar potyliczno-czołowyOOD – odległość międzygałkowa zewnętrznaPI – wskaźnik pulsacji naczyniowejRI (resistance index) – wskaźnik oporności naczyniowejS/D – stosunek skurczowo/rozkurczowyTAD – wymiar poprzeczny brzuchaTCD (transverse cerebellar diameter) – poprzeczny wymiar móżdżkuTIB – długość kości piszczelowejTP – termin poroduTTD – poprzeczny wymiar klatki piersiowejUA (umbilical artery) – tętnica pępowinowaULNA – długość kości łokciowej (ulna to właśnie łacińska nazwa kości łokciowej)Vd – prędkość rozkurczowaYS (yolk sac) – pęcherzyk żółtkowy Całkiem sporo tego, prawda? Jak widać BPD USG to tylko jeden parametr z wielu, jednak równocześnie jeden z najważniejszych. Warto o tym pamiętać.
Badania refunduje NFZ, ale kobieta może zrealizować je też prywatnie. Cena badania USG w ciąży to ok. 150 złotych, morfologii – ok. 10 złotych, testu poziomu glukozy również ok. 10 złotych, badania w kierunku przeciwciał bakterii oraz wirusów (różyczka etc.) – ok. 20-30 złotych za jeden rodzaj.
Ciąża to nie tylko okres oczekiwania na narodziny dziecka, ale także czas, w którym musisz wykonywać znacznie więcej badań niż zwykle. Jeżeli chcesz zorientować się, na co dokładnie powinnaś się przygotować lub jakie badania możesz przeprowadzić, zapraszamy do zapoznania się z poniższą listą. Zobacz film: "Jakie badania należy wykonać w ciąży?" Przedstawia ona badania przeprowadzane w poszczególnych okresach ciąży oraz wyjaśnia sens i znaczenie każdego z nich. Artykuł opracowano na podstawie terminarza Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. 1. Kalendarz badań w ciąży 7-8 tydzień ciąży: badanie ginekologiczne wewnętrzne 9-10 tydzień ciąży: grupa krwi i Rh przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi cytologia badanie moczu poziom cukru na czczo WR (odczyn Wassermanna) przeciwciała różyczki przeciwciała toksoplazmozy konsultacja stomatologiczna przeciwciała HIV pomiar ciśnienia indeks wagi (BMI) waga ciała badanie piersi ocena pH wydzieliny pochwowej badanie ginekologiczne wewnętrzne 11-14 tydzień ciąży: badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie ginekologiczne wewnętrzne test PAPP-A i potrójny HCG 15-20 tydzień ciąży: przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi badanie moczu HBs pomiar ciśnienia waga ciała badanie położnicze (wysokość dna macicy) test PAPPA-A i potrójny HCG ocena pH wydzieliny pochwowej 21-26 tydzień ciąży: badanie moczu poziom cukru po glukozie przeciwciała toksoplazmozy badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną 27-32 tydzień ciąży: przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną 33-37 tydzień ciąży: morfologia krwi badanie moczu WR (odczyn Wassermanna) pomiar ciśnienia waga ciała badanie piersi ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną tętno płodu 38-39 tydzień ciąży: badanie moczu pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej tętno płodu badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną po 40. tygodniu ciąży: badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną KTG tętno płodu ocena pH wydzieliny pochwowej W uzasadnionych przypadkach można wykonać prenatalne badania inwazyjne: 11-14 tydzień ciąży – aminopunkcja oraz biopsja kosmówki 15-20 tydzień ciąży – aminopunkcja 21-26 tydzień ciąży – kordocenteza PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Badanie ginekologiczne w ciąży - co zapewnia takie badanie? - odpowiada lek. Anna Syrkiewicz Badania ciąży i wskazania do badań prenatalnych - odpowiada lek. Tomasz Budlewski Jakie jeszcze badania w ciąży? - odpowiada lek. Aneta Zwierzchowska Wszystkie odpowiedzi lekarzy Grupa krwi i czynnik Rh](// – zawsze miej przy sobie oryginał badania, w razie konieczności transfuzji krwi. Grupę krwi oraz czynnik Rh oznacza się również po to, aby wyeliminować konflikt serologiczny, a jeśli do niego dojdzie, aby w odpowiednim czasie podać przeciwciała dla uniknięcia groźnych powikłań w rozwoju maluszka. HBs – test na nosicielstwo zapalenia wątroby typu B. Jeśli wyjdzie dodatni, tuż po urodzeniu lekarze podadzą dziecku immunoglobulinę, aby zapobiec zakażeniu. Morfologia – służy ocenie stanu zdrowia, wykluczeniu anemii oraz różnego rodzaju infekcji. W przypadku niskiej hemoglobiny lekarz zaleci przyjmowanie preparatów wielowitaminowych albo samego żelaza. Mocz – wynik analizy moczu pozwala prowadzącemu ciążę sprawdzić, czy nerki pracują prawidłowo i czy nie doszło do zapalenia układu moczowego. W razie obecności cukru pomoże sprawdzić, czy ciężarna nie cierpi na cukrzycę. WR – odczyn Wassermanna – badanie krwi służące wykryciu kiły. Wykonuje się je dwukrotnie podczas ciąży. Zwykle ostatni wynik trzeba wziąć ze sobą do szpitala na czas porodu. Glukoza – badanie krwi na poziom glukozy pozwala wykryć cukrzycę ciężarnej, która niesie za sobą groźne w skutkach następstwa. Między 21. a 26. tygodniem ciąży będziesz musiała wykonać takie badanie na czczo oraz po wypiciu odpowiedniej dawki glukozy. Wynik sprawdza się zwykle po godzinie lub dwóch od wypicia. Cytologia i posiew – cytologia służy sprawdzeniu pod mikroskopem nabłonka z szyjki macicy celem wykrycia nowotworu lub jakichkolwiek nieprawidłowości w wyglądzie komórek. Posiew pozwala ocenić stan bakteriologiczny pochwy i szyjki macicy. Wszelkie wykryte drobnoustroje leczy się jeszcze w trakcie trwania ciąży, a w szczególnych przypadkach podaje się antybiotyk w trakcie porodu, aby uniknąć zakażenia maluszka. KTG – pozwala monitorować pracę serca dziecka i skurcze macicy. Badanie trwa około 15 minut i polega na założeniu na brzuch mamy specjalnych pasów z czujnikami. Ciśnienie krwi – prawidłowy wynik to wskazanie 140/90. Jeśli odbiega od normy i jest za wysokie, natychmiast skontaktuj się z lekarzem prowadzącym. Może to być objaw tzw. zatrucia ciążowego (gestozy). Badanie USG – badanie jest bezpieczne dla dziecka i Ciebie. Za pomocą sondy lekarz „podgląda” dziecko i jest w stanie wyłapać większość nieprawidłowości w rozwoju maluszka, jeśli takie się pojawią. Dzięki badaniu USG w pierwszym trymestrze możesz ustalić przewidywany termin porodu i określić prawidłowości w budowie macicy. Lekarz oceni czynność serca płodu, sprawdzi stan kosmówki, która później przekształci się w łożysko i skontroluje przezierność karkową płodu. Kolejne badanie USG to kontrola prawidłowego rozwoju mózgu, kręgosłupa, nerek i serca. Można też określić płeć dziecka i zobaczyć łożysko. W jednym z ostatnich badań USG lekarz jest w stanie ocenić położenie płodu, jego wielkość, stan łożyska i ilość płynu owodniowego. Test PAPP-A – to ocena biochemicznych parametrów krwi matki i parametrów ultrasonograficznych płodu. Jest to badanie przesiewowe głównie w kierunku zespołu Downa, zespołu Edwardsa i zespołu Patau u płodu. Test potrójny HCG – badanie krwi matki pod kątem oceny ryzyka urodzenia dziecka z aberracją chromosomową (zespół Downa, zespół Edwardsa) lub otwartą wadą ośrodkowego układu nerwowego. Aminopunkcja – badanie wód płodowych. Polega na pobraniu płynu owodniowego i badaniu genetycznym zawartych w nim komórek płodu. Na wynik czeka się około miesiąca. Badanie pozwalające wykryć zespół Downa, uszkodzenia układu nerwowego oraz hemofilię. Biopsja kosmówki (trofoblastu) – badanie polega na pobraniu wycinka błony otaczającej zarodek. Pomaga wykryć genetyczny zanik mięśni czy niedokrwistość sierpowatą. Kordocenteza – badanie polegające na analizie krwi pępowinowej. Krew pobiera się z naczyń pępowiny przez powłoki brzuszne matki. Badanie wykrywa niektóre choroby genetyczne dziecka. Zdrówka życzymy Drogim Mamom i Maluszkom! polecamy
Ultrasonografię wykonuje się rutynowo co najmniej 3 razy podczas ciąży. Pierwsze USG w 10 tygodniu ciąży, choć nie ma go oficjalnie w standardzie opieki okołoporodowej, jest zalecane przez Sekcję Ultrasonografii PTG. Dzięki niemu zyskujesz pewność, że jesteś w ciąży i że jest ona umiejscowiona prawidłowo.
Kobieta w ciąży szczególnie dba o kondycję swojego organizmu, w którym rozwija się nowe życie. Istotnym jest również to, by monitorowała swój stan zdrowia poprzez odpowiednie badania w ciąży. Na pierwszej wizycie, a także każdej kolejnej, lekarz przeprowadza wywiad oraz wykonuje pomiar masy ciała i pomiar ciśnienia tętniczego. Około 10 tygodnia ciąży lekarz położnik jednoznacznie może stwierdzić obecność ciąży w jamie macicy poprzez pierwsze badania czynności serca płodu. Więcej o istotnych badania usg w ciąży dowiesz się w artykule o badaniach prenatalnych na naszym blogu Ta pierwsza wizyta zapada rodzicom w pamięć, gdyż wtedy słyszą bicie serca maluszka. To również moment, gdy lekarz zleca najwięcej badań, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Jakie badania laboratoryjne w ciąży? Kalendarz badań w ciąży – do 10. tygodnia Morfologia krwi – badanie ogólne Na pierwszej wizycie lekarz zleca przede wszystkim morfologię krwi. Badanie to ma na celu wczesne wykrycie ryzyka anemii, gdyż większość kobiet w ciąży jest podatnych na spadki hemoglobiny, małopłytkowość i inne odchylenia od normy. Dzięki morfologii możemy też dowiedzieć się, czy w organizmie matki nie toczy się stan zapalny – wskazuje na to podwyższony poziom leukocytów. Badanie ogólne moczu Ze względu na krótką cewkę moczową i jej bliskie sąsiedztwo z odbytem, kobieta w ciąży jest szczególnie narażona na zakażenia układu moczowego. Hormony ciążowe natomiast powodują rozluźnienie mięśni dróg moczowych, a to ułatwia przedostanie się drobnoustrojów do organizmu. Często też zakażenie przebiega bezobjawowo, dlatego tak istotne jest badanie w kierunku tej dolegliwości. Choroba jest bardzo groźna zarówno dla kobiety w ciąży, jak i płodu. Badanie moczu jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne. Podobnie jak morfologia krwi, badanie ogólne moczu, jest powtarzane wielokrotnie w czasie ciąży. Grupa krwi i czynnik Rh Badanie grupy krwi i czynnika Rh to badanie, które pozwoli nam określić, czy istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego. Jeśli czynnik Rh okaże się ujemny, kobieta objęta jest tzw. immunoprofilaktyką (po każdym krwawieniu w ciąży, profilaktycznie pomiędzy 28 a 30 tygodniem ciąży, otrzyma także w większości przypadków immunoglobulinę anty-D po porodzie, to hamuje wytwarzanie szkodliwych przeciwciał). Określenie grupy krwi jest również koniecznie na wypadek ewentualnej konieczności przetoczenia krwi, np. podczas porodu. Ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego jest jednak w tym przypadku kluczowe, gdyż wpływa na dalszy rozwój płodu. Odczyn Coombsa, czyli przeciwciała odpornościowe (inaczej przeciwkrwinkowe) To kolejne badanie, wpisane w kalendarz badań w ciąży, umożliwiające wykrycie przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym, które wykazują zdolność wiązania się z antygenami erytrocytów. Może to skutkować ich szybkim niszczeniem krwinek czerwonych prowadzącym do wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo W pierwszym okresie ciąży przeprowadza się badanie poziomu glukozy czczo. Jeśli stężenie glukozy we krwi w ciąży na czczo nie przekracza 92 mg/dl, oznacza to, że jest prawidłowe. Jeżeli jednak znajduje się w przedziale 92-125 mg/dl, kobieta musi wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Standardowo wykonywany jest w połowie II trymestru ( po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Test obciążenia glukozą polega na pobraniu krwi na czczo oraz po wypiciu 75 gram glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Następnie krew badania jest po godzinie (norma do 180 mg/dl) i po dwóch godzinach (norma 153 mg/dl). Jeśli zostanie stwierdzona cukrzyca ciążowa, ciężarna musi zostać objęta pomocą ze strony diabetologa oraz wprowadzić odpowiednie zmiany w stylu życia, by uniknąć powikłań. Czasem sama zmiana żywienia i stylu życia nie wystarcza i lekarz diabetolog musi zlecić insulinę. VDRL – tzw. odczyn Wassermanna Jest to badanie w kierunku kiły. Jeżeli wynik na odczyn VDRL będzie dodatni, należy jak najszybciej przyjąć silny antybiotyk – najczęściej penicylinę. Kurację należy rozpocząć odpowiednio wcześnie, nim krętek kiły zajmie układ sercowo-naczyniowy oraz układ nerwowy. Mimo że zakażenia występują sporadycznie, niosą za sobą poważne konsekwencje. Kobieta w ciąży może zakazić płód, dlatego to badanie jest tak istotne w I trymestrze ciąży. Przeciwciała anty-HIV Dzięki temu badaniu możemy stwierdzić, czy w organizmie matki występują przeciwciała anty-HIV, które wskazują na zakażenie wirusem. To bardzo ważne badanie w ciąży, gdyż kobieta, która jest nosicielką wirusa, może go przekazać dziecku poprzez łożysko, podczas porodu lub podczas karmienia piersią. Dzisiejsza medycyna może temu jednak zapobiec – wcześnie wdrożone leczenie w okresie ciąży to aż 90 proc. szans na urodzenie zdrowego dziecka. Wyniki badań na HIV są poufne. Mimo że należą do badań obowiązkowych w ciąży, kobieta musi wyrazić pisemną zgodę na diagnostykę w tym zakresie. Badanie w kierunku toksoplazmozy – poziom przeciwciał IgG i IgM Badanie w kierunku toksoplazmozy jest bardzo ważne, gdyż choroba nie daje charakterystycznych objawów. Zazwyczaj towarzyszą jej dolegliwości zbliżone do grypy lub też przebiega bezobjawowo. Jest jednak możliwa do uniknięcia i całkowicie wyleczalna, dzięki wykryciu we wczesnym tygodniu ciąży. Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęca, wywołuje ją pierwotniak Toxoplazma gondii, istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że została przebyta, np. w dzieciństwie. Jeśli przeciwciała IgG będą dodatnie, nie ma zmartwień o możliwe zakażenie w ciąży (a tylko takie jest groźne). Infekcja Toksoplazmozą w ciąży może spowodować wady u płodu, których większość możemy zauważyć w badaniach prenatalnych – Jak czytać badania prenatalne dowiesz się tutaj. Jeśli jednak IgG są ujemne, należy zachować szczególne środki ostrożności – przede wszystkim higiena podczas przygotowywania posiłków, dokładne mycie rąk , sprzątaniu kuwet kotów domowych Jeśli kobieta jest narażona na zarażenie toksoplazmozą, badanie jest powtarzane w kolejnych trymestrach ciąży. Kalendarz badań w ciąży obejmuje również przeciwciała IgM Toxoplazmozy, które świadczą o świeżej infekcji -gdy są dodatnie pilnie należy skontaktować się z lekarzem chorób zakaźnych, który ustali dalsze postępowanie. Badania w kierunku różyczki – poziom przeciwciał IgG i IgM Różyczka to choroba wirusowa, większość z nas kojarzy ją z okresu dzieciństwa. W ciąży prowadzi do wielu groźnych powikłań, stąd też badanie jest w harmonogramie diagnostyki do 10 tygodnia ciąży. Obecność przeciwciał IgG świadczy o tym, że przyszła mama była zaszczepiona bądź w przeszłości przechorowała różyczkę, jest więc uodporniona. Wynik dodatni przeciwciał IgM informuje o trwającej infekcji bądź też o tym, że wystąpiła w ostatnim miesiącu. Jeśli badanie nie wykazało przeciwciał, kobieta musi zachować ostrożność w kontaktach z dziećmi w wieku przedszkolnym. Badania HCV – ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu C To również bardzo istotne badanie, wykonywane przez upływem 10 tygodnia ciąży. Jeśli wynik będzie pozytywny, kobieta zostanie skierowana do poradni chorób zakaźnych. Badania prenatalne – w którym tygodniu ciąży należy wykonać? Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca przeprowadzenie badania w czasie przypadającym na 11- 14 tydzień ciąży. Badania w kierunku ryzyka wystąpienia wad genetycznych w tym Zespołu Downa i innych wad genetycznych, składają się z dwóch części. Należy wykonać: badania USG, tzw. USG genetyczne, zgodnie ze standardem FMF (Fetal Medicine Foundation – Fundacja Medycyny Płodowej) oraz przez lekarza posiadającego aktualny certyfikat uprawniający do przeprowadzenia badania badanie krwi – test PAPP-A: składający się z wolnej podjednostki HCG oraz białka PAPPA badanie wolnego DNA płodu, jakim jest test SANCO daje blisko 100% pewność co do wad genetycznych. Szczegóły tego nieinwazyjnego badania poznasz tutaj Czasem jeśli ryzyko wad genetycznych jest wysokie (powyżej 1:300) ciężarne decydują się na badania inwazyjne, głównie amniopunkcję, o zabiegu tym możesz przeczytać w naszym artykule. 15-20 tydzień ciąży – kalendarz badań przyszłej mamy Według Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, badania w ciąży przypadające na ten czas to pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego, morfologia krwi, badanie ogólne moczu. 15-20 tydzień ciąży to również czas, gdy lekarz może określić płeć dziecka. W czasie tzw. badania połówkowego, wykonywanego pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży lekarz mierzy również długość kanału szyjki macicy. Jest to istotne z punktu widzenia zagrożenia porodem przedwczesnym, o czym możecie przeczytać tutaj. Pomiędzy 24 a 28 tygodniem – test obciążenia glukozą (OGTT) To badanie należy wykonać pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży (najlepiej po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Polega na trzykrotnym pobraniu krwi, w celu ustalenia poziomu glukozy- pierwszy raz na czczo, następnie po spożyciu 75 g glukozy oraz po 1h i 2h od pierwszego pobrania. U kobiet ciężarnych nawet jeden wynik, który odbiega od normy, jest wskazaniem do podjęcia kroków w celu łagodzenia cukrzycy ciążowej. Ważne jest kontrolowanie masy ciała przyszłej mamy. Badania w ciąży – 33-37 tydzień W tym tygodniu ciąży kobieta powinna wykonać badanie ogólne moczu. Oprócz tego należy wykonać morfologię krwi. Lekarz ginekolog pobiera też w tym okresie wymaz z pochwy i odbytu w kierunku bakterii – paciorkowce z grupy B (tzw. GBS), których obecność potwierdzona powoduje konieczność podawania antybiotyku w czasie porodu. Bakterie te nie są groźne dla ciężarnej, ale mogą wywołać zapalenie płuc o noworodka, dlatego podajemy w czasie porodu antybiotyk aby zmniejszyć populację bakterii w drogach rodnych i w ten sposób zabezpieczyć noworodka. Zgodnie z zaleceniami ministra zdrowia, w tym tygodniu ciąży należy też powtórzyć badanie przeciwciał anty-HIV oraz antygen HBs. W tym okresie w czasie badania ginekologicznego lekarz zwraca też uwagę na wydzielinę pochwową ponieważ jej zmiana na wodnisty charakter może oznaczać przedwczesne odpływanie wód płodowych, co jest groźne zarówno dla płodu jak i ciężarnej. Przygotowaliśmy specjalny artykuł o przedwczesnym odpływaniu wód płodowych. 38-39 tydzień ciąży 38-39 tydzień ciąży to powtórka cyklicznych badań. Lekarz powinien wykonać badania USG w celu oszacowania masy płodu. Przeprowadzi również pomiar ciśnienia tętniczego. W tym czasie często wykonywany jest zapis KTG. Jakie badania wykonać w 40 tygodniu ciąży? W 40 tygodniu ciąży, czyli bezpośrednio przed porodem, należy wykonać badanie ogólne moczu. Badanie to jest wykonywane bardzo często, podobnie jak pomiar ciśnienia tętniczego i pomiar masy ciała. W tym czasie ciąży, wykonywane jest często KTG, które sprawdza czynności serca płodu. Ginekolog w usg sprawdza też prawidłowość przepływów w naczyniach płodu, czyli wykonuje tzw. badanie przepływów Dopplera. Jak widać, w czasie ciąży przeprowadza się szereg różnorakich badań, a każde z nich jest bardzo istotne. Podczas konsultacji lekarz ginekolog dokładnie omawia wyniki z pacjentką, przez co przyszła mama może czuć się bezpieczna i spokojna o zdrowie swojego maleństwa.
Dlatego właśnie w drugim trymestrze kobieta w ciąży powinna wykonać kolejne badania z krwi i moczu oraz badanie USG między 18. a 22. tygodniem ciąży. Wśród badań prenatalnych w kierunku wad genetycznych płodu, które mogą być wykonane w II trymestrze wymienić można testy: VERACITY, który jest badaniem bardzo czułym i

Badania wykonywane w okresie ciąży pozwalają w porę wykryć różne nieprawidłowości i im przeciwdziałać. Przez całe 9 miesięcy będziesz musiała wykonać szereg testów, aby sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i czy ty nie masz problemów zdrowotnych. Podczas każdej wizyty kontrolnej lekarz zważy cię, zmierzy ciśnienie krwi i wykona badanie ginekologiczne. Z gabinetu wyjdziesz także z plikiem skierowań do laboratorium na badania krwi i moczu. Sprawdź, jakie badania obowiązkowe należy wykonać w ciąży i po co. Podajemy też dokładny harmonogram badań z uwzględnieniem tygodni ciąży, w których wykonuje się określone badania. Spis treści: Jakie badania w ciąży Badania w ciąży – kiedy się je wykonuje Kalendarz badań w ciąży Badania w ciąży – lista typów badań ich znaczenie: Badanie krwi w ciąży Badania moczu w ciąży Badanie glukozy w ciąży Test obciążenia glukozą w ciąży Badanie USG w ciąży Dodatkowe badania zalecane w ciąży Bezpłatne badania w ciąży Jakie badania należy wykonać w ciąży? O tym, jakie badania powinna wykonać ciężarna, decyduje ginekolog położnik na podstawie indywidualnych potrzeb i wskazań. Regulują to rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki okołoporodowej. Podczas wizyt kontrolnych przyszłą mamę czekają badania podmiotowe (zebranie wywiadu i ocena ryzyka ciąży) oraz przedmiotowe, np. oceniające ciśnienie krwi, przybieranie na wadze, pracę serca płodu i jego ruchy. Przez cała ciążę regularnie wykonuje się również badania krwi i moczu oraz przynajmniej trzy razy – USG płodu. W konkretnych tygodniach przypadają bardziej szczegółowe badania. Badania w ciąży – kiedy się je wykonuje? Poniżej podajemy listę badań obowiązkowych i zalecanych opracowaną przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Pogrupowaliśmy je według tygodni, w których należy je wykonać. Do 10 tygodnia ciąży Badania obowiązkowe: grupa krwi i Rh. przeciwciała odpornościowe – np. badanie w kierunku toksoplazmozy morfologia krwi badanie ogólne moczu badanie stężenia glukozy we krwi na czczo VDRL. Badania zalecane do 10 tygodnia ciąży: konsultację u stomatologa badania: HIV, HCV, badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM) badanie w kierunku różyczki. Badania w czasie wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy badanie cytologiczne pomiar ciśnienia krwi badanie piersi pomiar wzrostu i masy ciała Na tej podstawie lekarz wstępnie oceni ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: VDRL to test w kierunku kiły. Wykonuje się go na początku ciąży i w 37. tygodniu. Krętek kiły potrafi przenikać przez łożysko i uszkadzać płód. Może też przyczyniać się do poronienia lub śmierci wewnątrzmacicznej płodu. Między 11 a 14 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: pierwsze badanie USG płodu. Badania zalecane: badanie ogólne moczu. test PAPP-A, beta HCG. Badania w trakcie wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponowna ocena ryzyka związanego z ciążą. Dodatkowe informacje: Na tym etapie ciąży wykonuje się USG przezpochwowe. Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu. Podczas badania lekarz sprawdzi, gdzie umiejscowiła się ciąża, czy serce płodu pracuje, sprawdzi stan kosmówki, czyli jednej z błon płodowych, sprawdzi też przezierność karkową płodu, która pozwala wstępnie ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych. Na podstawie pierwszego USG lekarz określi też wiek ciąży. Między 15 a 20 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi badanie ogólne moczu przeciwciała anty-Rh. Badania zalecane: badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie: test potrójny – beta HCG, Estriol, AFP) Badania podczas wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Jeśli w badaniu przeciwciał anty-Rh nie stwierdzi się obecności przeciwciał anty-Rh, badanie należy powtórzyć między 28. a 30. tygodniem ciąży. Jeżeli badanie na tym etapie ciąży wykaże obecność przeciwciał anty-Rh, trzeba określić ich rodzaju i poziom, a następnie badanie należy powtarzać przeważnie co 4 tygodnie. Chodzi o to, aby zapobiegać ewentualnym skutkom konfliktu serologicznego. Między 21 a 26 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75 g glukozy badanie USG badanie ogólne moczu. Badania zalecane: badanie w kierunku toksoplazmozy u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze. Badania podczas wizyty u ginekologa: ocenia czynność serca płodu badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Test obciążenia glukozą najlepiej zrobić. ok. 24 tygodnia ciąży, składa się on z 4 etapów: Pobranie krwi i określenie poziomu cukru na czczo Wypicie roztworu 75 g glukozy Pobranie krwi i określenie poziomu cukru godzinę po wypiciu roztworu Zmierzenie poziomu cukru 2 godziny po wypiciu glukozy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciężarnych, ginekolog skieruje ciężarną do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny. Między 27 a 32 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologię krwi badanie ogólne moczu przeciwciała odpornościowe badanie USG. Badania podczas wizyty u ginekologa: ocena czynności serca płodu, badanie z użyciem wziernika, ocena pH wydzieliny pochwy, pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Lekarz powinien zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemnym bez przeciwciał anty-D (w 28-30 tygodniu ciąży). W czasie drugiego badania USG lekarz dokładnie obejrzy płód. Na tym etapie można już ocenić rozwój mózgu, sprawdzić, czy narządy dziecka i jego kręgosłup zbudowane są prawidłowo (czy nie ma rozszczepu kręgosłupa) i czy łożysko funkcjonuje tak, jak powinno. Na tym etapie można już sprawdzić płeć dziecka. Na tym etapie warto rozpocząć przygotowania do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa, dlatego lekarz powinien zapytać o takie przygotowania, np. o udział w szkole rodzenia. Między 33 a 37 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi badanie ogólne moczu. Badania zalecane: posiew w kierunku paciorkowców β-hemolizujących VDRL, HIV, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia. GBS – posiew z pochwy. Podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocenę wymiarów miednicy badanie z użyciem wziernika ocenę pH wydzieliny z pochwy ocenę czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi badanie piersi pomiar masy ciała. Dodatkowe informacje: Badania VDRL, HIV i HCV to badanie w kierunku chorób zakaźnych. Ich wykrycie daje możliwość ochrony dziecka. Np. w przypadku HIV ciążę kończy się cesarskim cięciem, a dziecko powinno być karmione mieszankami mlecznymi a nie piersią. Między 38 a 39 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu. Podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego pomiar masy ciała. Po 40 tygodniu ciąży Badania zalecane: badanie ultrasonograficzne z oceną masy płodu oraz regularne wykonywanie badania KTG. Badania podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi i ewentualnie pomiar masy ciała. Dodatkowe informacje: KTG to badanie pozwalające ocenić pracę serca dziecka i czynność skurczową macicy, a także sprawdzić, jak dziecko reaguje na skurcze, jeśli akurat podczas badania jakiś wystąpi. Na podstawie badania KTG lekarze oceniają stan płodu i decydują, czy można dać dziecku jeszcze czas, czy poród należy wywołać. Kalendarz badań w ciąży Pilnowanie terminów badań jest istotne dla prawidłowego przebiegu ciąży. Ich kolejność nie jest przypadkowa. Niektóre wystarczy zrobić raz lub dwa, inne powtarza się systematycznie przed każdą wizytą u ginekologa. Regularne analizy krwi i moczu pozwalają wykryć wiele zaburzeń, zanim staną się one niebezpieczne dla ciężarnej i jej dziecka. W razie potrzeby lekarz może zalecić stosowanie diety (np. gdy powodem kłopotów jest cukrzyca) lub leków (jeśli np. stwierdzi rozpoczynającą się anemię). Pobierz i wydrukuj harmonogram badań w ciąży tydzień po tygodniu. Kalendarz badań w ciąży do druku: Badania w ciąży – lista typów badań ich znaczenie Pierwsza wizyta ciążowa powinna przypaść przed upływem 10. tygodnia ciąży. To ważne, by na tym wczesnym etapie ciąży rozpocząć regularne badania. W tym czasie wykonywane jest pierwsze badanie ginekologiczne ciężarnej oraz podstawowa ocena stanu zdrowia. Najważniejsze badania obowiązkowe na początku ciąży: USG. Pierwsze USG można zrobić już między 6. a 8. tygodniem ciąży (sondą przezpochwową). Badanie ma na celu potwierdzenie ciąży, określenie wieku ciążowego zarodka, sprawdzenie, czy jest prawidłowo zagnieżdżony. Jest nieinwazyjne, całkowicie bezpieczne dla dziecka. Badania krwi (morfologia i oznaczenie grupy krwi). Badanie cytologiczne. Lekarz zleci to badanie, jeśli nie robiłaś go przez ostatnie 6 miesięcy. Wymaz z szyjki macicy jest analizowany pod kątem obecności zmian, które nieleczone mogłyby przekształcić się w nowotwór. Pomiar poziomu cukru. Kontrola stomatologiczna. Kobiety w ciąży zgłaszają się na kontrole do lekarza co 4 tygodnie, po 20. tygodniu ciąży – co 3 tygodnie, po 32. tygodniu – co 2 tygodnie, a po 36. tygodniu nawet co tydzień. Oczywiście, jeśli zauważysz jakieś niepokojące objawy, od razu idź do ginekologa. Badania prenatalne w ciąży Innym typem badań są badania genetyczne. Badania prenatalne (oprócz USG) wykonywane są z powodu wskazań (np. wieku ciężarnej lub chorób i zaburzeń w wywiadzie rodzinnym). W tym wypadkach refundowane są przez NFZ. Dostępne są także odpłatne badania prenatalne z krwi. Badania prenatalne w ciąży to USG w tygodniu ciąży to obowiązkowe badanie dla wszystkich ciężarnych, pozwala wykryć nieprawidłowości wskazujące na wady genetyczne. Test PAPP-A to kolejny krok po wzbudzającym wątpliwość badaniu USG. Amniopunkcja to inwazyjne badanie polegające na pobraniu igłą próbki wód płodowych i ich analizie pod kątem wad płodu. Jeśli ciężarna skończyła 35 lat albo w rodzinie zdarzają się wady genetyczne, lekarz może zaproponować dodatkowe badania, które wykluczą chorobę genetyczną dziecka. Ich wykonanie nie jest obowiązkowe, decyzję podejmuje kobieta. Badanie krwi w ciąży Na początku ciąży zapewne wykonasz badanie poziomu hCG, żeby potwierdzić, że spodziewasz się dziecka. Badanie hormonu beta hCG jest wiarygodniejsze od zwykłego testu ciążowego. Potem czeka cię jeszcze wielokrotne pobieranie krwi! Skierowanie na ogólną morfologię w ciąży otrzymasz minimum 5 razy. Do tego dochodzą inne badania diagnostyczne. Parametry krwi, które dokładnie monitoruje się w ciąży – morfologia w ciąży: leukocyty (krwinki białe) erytrocyty (krwinki czerwone) hematokryt (wskaźnik gęstości krwi) hemoglobina (barwnik krwinek czerwonych, przenoszący tlen i dwutlenek węgla) Morfologię w ciąży robi się po to, aby sprawdzić, czy nie grozi ci anemia. Badanie krwi jest bardzo potrzebne, bo łagodna anemia często zdarza się przyszłym mamom. Jej wykrycie pozwala w porę uzupełnić niedobory żelaza (to podstawowy składnik hemoglobiny) i zapobiec wystąpieniu ciężkiej niedokrwistości, która mogłaby zaszkodzić dziecku. Pozostałe badania krwi w ciąży: Badanie grupy krwi w ciąży i Rh w ciąży. Ta analiza jest ważna z dwóch powodów. Po pierwsze, jeśli przytrafi ci się coś złego i konieczne będzie przetaczanie krwi, to nie wystarczy tylko powiedzieć lekarzowi, jaką masz grupę. By wykonać transfuzję, musi on mieć w ręku dokument, który to stuprocentowo potwierdza. Druga ważna sprawa to czynnik Rh. Chodzi o to, by „wyłowić” kobiety z czynnikiem ujemnym (Rh-). Jeśli ich partnerzy mają czynnik dodatni (Rh+), istnieje ryzyko, że w tej lub kolejnej ciąży dojdzie do konfliktu serologicznego i organizm matki będzie produkował przeciwciała przeciwko krwinkom płodu. Ciężarnym z czynnikiem krwi Rh- podaje się wtedy odpowiednio wcześniej przeciwciała (immunoglobulinę anty-D), by uniknąć poważnych powikłań w rozwoju maleństwa. Przeciwciała odpornościowe (anty-Rh) w ciąży. Badanie powinno być wykonywane u wszystkich kobiet – zarówno z czynnikiem Rh+, jak i Rh-, aby umożliwić wczesne rozpoznanie konfliktu serologicznego między mamą a dzieckiem. Wykrycie przeciwciał odpornościowych u kobiety w ciąży nie musi jeszcze oznaczać, że ten konflikt rzeczywiście istnieje. Badanie na HIV w ciąży. Lekarz powinien zaproponować każdej przyszłej mamie badanie wykluczające nosicielstwo wirusa HIV. Przy dodatnim wyniku HIV poród zakończy się cesarką. Podawane są też leki przeciwwirusowe, a dziecko nie powinno być karmione piersią. Badanie HCV w ciąży (wirus żółtaczki typu C). Warto je wykonać, bo choć o zapobieganiu tym chorobom mówi się wiele, liczba zarażonych nie maleje. Przy zakażeniu HCV karmienie naturalne jest możliwe. Test VDRL (kiła). Daje większą pewność niż inny (bardziej popularny) test WR. Oznacza się go na początku ciąży i jeszcze raz około 37. tygodnia. Badanie Hbs w ciąży (wirusowe zapalenie wątroby typu B). Jego poziom świadczy o zakażeniu wirusem HBV wywołującym wirusowe zapalenie wątroby typu B. Przy dodatnim wyniku trzeba zachować ostrożność w czasie porodu, a dziecku podać immunoglobulinę i szczepionkę. Przeciwciała w kierunku toksoplazmozy (igG, igM). Badanie ma wykryć przeciwciała toksoplazmozy. Jeśli posiadasz IgG, to znaczy, że przechodziłaś już tę chorobę i nie musisz się jej obawiać. Natomiast podwyższone przeciwciała IgM są dowodem na świeże (więc groźne) zachorowanie. Badanie w kierunku różyczki (igG, igM). Wirus różyczki może wywoływać zakażenie wewnątrzmaciczne, a nawet poronienie. Ryzyko jest największe na początku ciąży. Oznaczenie przeciwciał pomoże sprawdzić, czy kobieta już chorowała na różyczkę, czy może jest narażona na zakażenie w trakcie ciąży. Badanie TSH (hormon tarczycy). Wychwycenie podwyższonego lub zbyt niskiego stężenia TSH na początku ciąży daje szansę na skuteczne leczenie i lepszy rozwój dziecka. Ważne! Jeśli z poprzednich badań wynika, że nie masz przeciwciał przeciw toksoplazmozie, lekarz zaleci ci w 2. trymestrze wykonanie kolejnego badania, by sprawdzić, czy nie doszło do zarażenia. Badania moczu w ciąży Badania moczu w ciąży powinnaś wykonać co najmniej 6 razy. Wynik badania moczu informuje o stanie ogólnym organizmu, pracy nerek, problemach z wątrobą, podejrzeniu cukrzycy. Pozwala wykluczyć infekcje układu moczowego i wykryć stan przedrzucawkowy. W moczu nie może być białka, cukru, czerwonych i białych krwinek. Badanie USG w ciąży O tym, ile razy będziesz musiała zgłosić się na USG w ciąży, zdecyduje ginekolog – zgodnie ze standardami okołoporodowymi wykonuje się je trzy razy (cztery, jeśli przekroczysz 40. tydzień ciąży). Na badanie ultrasonograficzne z utęsknieniem czeka prawie każda przyszła mama, bo można dzięki niemu zobaczyć dziecko przed porodem. Wykonuje się USG przezpochwowe (zwykle tylko na początku, by stwierdzić ciążę) i zewnętrzne (przez brzuch). Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu. Co sprawdza się podczas USG w ciąży: pierwsze USG – umiejscowienie ciąży, czynność serca płodu, przewidywany termin porodu, stan kosmówki, z której w przyszłości powstanie łożysko, przezierność karkową płodu; drugie USG – rozwój mózgu, kręgosłupa i narządów wewnętrznych (nerki, serce), płeć dziecka i stan łożyska; trzecie USG – wielkość i ułożenie płodu, stan łożyska, ilość płynu owodniowego. Badanie glukozy w ciąży Na początku ciąży sprawdza się poziom cukru we krwi na czczo. Jeśli wynik wykracza poza normę, lekarz skieruje cię na badanie glukozy w ciąży, aby wykluczyć cukrzycę ciężarnych. Ten test będziesz też musiała wykonać w tygodniu ciąży, bez względu na wynik na czczo. Test obciążenia glukozą w ciąży Wykonuje się na ogół tylko raz, jeśli nie ma podejrzenia cukrzycy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciążową, ginekolog skieruje cię do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny. Dodatkowe badania zalecane w ciąży Te badania w ciąży warto zrobić: Czystość pochwy. Przez zmiany hormonalne w ciąży jesteś bardziej podatna na infekcje intymne. Aby sprawdzić, czy nie masz bakterii, które mogłyby zagrozić dziecku, pobiera się wymaz z pochwy i ocenia pod względem bakteriologicznym. Wynik będzie wiarygodny, jeśli wymaz pobrano po upływie przynajmniej 48 godzin od ostatniego stosunku i nie w dniu badania ginekologicznego. Cytomegalia w ciąży. Badanie pozwala sprawdzić, czy masz przeciwciała IgG lub IgM, najlepiej wykonać je w III trymestrze ciąży. IgG świadczą o tym, że jesteś odporna na cytomegalię, a przeciwciała IgM mówią o tym, że właśnie jesteś zarażona i możesz zarazić dziecko. To ważna informacja, bo wtedy po porodzie dziecko musi zostać poddane odpowiedniemu leczeniu. Badanie GBS w ciąży. Między tygodniem ciąży wykonuje się posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców typu B. Mogą być obecne w drogach rodnych kobiety, a w czasie porodu istnieje ryzyko zarażenia dziecka. Jeśli wynik będzie pozytywny, w trakcie porodu otrzymasz antybiotyk. Bezpłatne badania w ciąży NFZ gwarantuje kobiecie w ciąży darmowe badania: konsultacje i badania ginekologiczne oraz położnicze cytologię (jeśli nie była wykonywana w ostatnich sześciu miesiącach) badanie piersi badanie dna miednicy pomiar ciśnienia tętniczego pomiar wzrostu, indeksu i masy ciała badania laboratoryjne krwi i moczu W ostatnim trymestrze lekarz powinien także przeprowadzić badanie czynności serca płodu z oceną czynności skurczowej macicy, a także ocenę ruchliwości płodu, badanie KTG, badanie ultrasonograficzne z oceną stanu dziecka, przepływów i wód płodowych. NFZ refunduje także testy prenatalne wszystkim kobietom z tzw. grupy ryzyka. Zobacz też: Jak napisać plan porodu? (PDF do druku) 7 niepokojących objawów w ciąży. O których musi wiedzieć lekarz? Dolegliwości w ciąży trymestr po trymestrze

Ciąża 16 tydzień to czas, w którym należy zwrócić szczególną uwagę na wapń w diecie. W tym czasie wzmacniają się kości malucha, więc musi być zapewniony jego odpowiedni poziom w jadłospisie. Jedz więcej nabiału, migdałów, szpinaku, rukoli. Ten okres ciąży kojarzy się z przypływem energii u przyszłej mamy. Jednak musi Dzięki przestrzeganiu harmonogramu wpisanego w ciążowy kalendarz badań, który składa się zarówno z testów obowiązkowych, jak i zalecanych, ginekolog prowadzący ma dostęp do kompleksowej historii ciąży, sprawując stałą kontrolę nad mamą i jej dzieckiem. Kalendarz badań w ciąży został przygotowany na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia i według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Składa się z wielu etapów, które są ograniczane przez ramy czasowe kolejnych tygodni ciąży, a także z wielu badań – fizykalnych, obrazowych i laboratoryjnych. Które badania należy wykonać, będąc w ciąży i dlaczego skrupulatność w ich wykonywaniu jest tak bardzo istotna? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Czas ciąży to okres intensywnych zmian, zachodzących zarówno w organizmie matki, jak i dziecka. Aby mieć pewność, że rozwój malucha przebiega prawidłowo, każda przyszła mama powinna mieć wykonany zestaw podstawowych badań laboratoryjnych. Pakiet ten umożliwia ocenę stanu zdrowia matki i wykrycie ewentualnych chorób lub infekcji, które mogłyby mieć wpływ na prawidłowy przebieg ciąży i porodu. Dlaczego wykonanie badań krwi w ciąży jest tak istotne? Na rozwój dziecka w łonie matki może wpływać szereg czynników. Negatywne działanie na płód mogą wywierać infekcje toczące się w organizmie kobiety, cukrzyca ciążowa, konflikt serologiczny czy nieprawidłowe stężenie hormonów. Zarówno działanie profilaktyczne względem takich stanów, jak i prewencyjne względem ich skutków, pozwala chronić zdrowie matki i dziecka, dlatego warto zadbać o wykonanie odpowiednich badań laboratoryjnych. W celu ujednolicenia systemu opieki zdrowotnej nad kobietą ciężarną Ministerstwo Zdrowia wraz z Polskim Towarzystwem Ginekologicznym opracowało harmonogram badań fizykalnych, obrazowych i laboratoryjnych, którym w określonych tygodniach trwania ciąży powinna poddać się każda kobieta w zdrowej, niepowikłanej ciąży. Testy, które są określane jako obowiązkowe, powinna mieć wykonane każda przyszła mama. Badania zalecane to pula specjalistycznych rekomendacji skierowana dla określonych grup kobiet ciężarnych, które posiadają wskazania do ich przeprowadzenia. Kalendarz badań w ciąży Lista badań laboratoryjnych dla kobiet, które spodziewają się dziecka, została opracowana w oparciu o ramy czasowe, skupione na poszczególnych tygodniach ciąży. Najwięcej oznaczeń wykonuje się w pierwszym trymestrze. Pozwalają one wówczas na wczesne wykrycie ewentualnych zagrożeń i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, która umożliwia skuteczną ochronę maluchów przed możliwymi powikłaniami. Badania obowiązkowe i zalecane do 10. tygodnia ciąży Badania obowiązkowe: grupa krwi i Rh, przeciwciała odpornościowe do antygenów krwinek czerwonych (odczyn Coombsa), morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, badanie VDRL (badanie profilaktyczne w kierunku kiły), badanie w kierunku HIV, HCV, toksoplazmozy (IgG i IgM) oraz różyczki, badanie cytologiczne, o ile nie było wykonane w ciągu ostatnich 6. miesięcy, oznaczenie poziomu TSH. Badania zalecane: konsultacja z lekarzem stomatologiem. Lekarz prowadzący podczas pierwszych wizyt powinien również przedstawić pacjentce zakres i rodzaje badań prenatalnych w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie. Badania obowiązkowe i zalecane 11.– 14. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ultrasonograficzne (USG) zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP). Badania zalecane: test podwójny – PAPP-A + β-HCG (badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie), badanie ogólne moczu. 15.–20. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie ultrasonograficzne (USG) zgodnie z rekomendacjami PTGiP. Badania zalecane: test potrójny – β-HCG, estriol, AFP (badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie). 21.–26. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75g glukozy- tzw. krzywa cukrowa w ciąży, badanie ultrasonograficzne (USG), badanie ogólne moczu, przeciwciała anty-D (anty-Rh) u kobiet z możliwym konfliktem serologicznym, u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze – badanie w kierunku toksoplazmozy (IgM). 27.–32. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, przeciwciała odpornościowe anty-D – u kobiet, których współczynnik Rh jest ujemny (Rh-), badanie ultrasonograficzne (USG). 33.–37. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu, morfologia krwi, badanie antygenu powierzchniowego wirusa zapalenia wątroby typu B – HBs (HBV). badanie na nosicielstwo wirusa HIV, posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców β-hemolizujących, które wywołują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków. Kolonizując drogi rodne kobiety, podnoszą ryzyko przedwczesnego rozerwania błon płodowych. Badania zalecane: w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia: VDRL (kiła), HCV (zapalenie wątroby typu C). Polecane dla Ciebie test zł tabletka zł kapsułki, tabletka, zmęczenie zł kapsułki, tabletka, zmęczenie zł 38.–39. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu, morfologia krwi. Dlaczego kobiety w ciąży powinny wykonywać regularne badania laboratoryjne? Żadne z badań wpisanych do kalendarza dla kobiet w ciąży nie znalazło się w nim przypadkowo. Testy te umożliwiają wykrycie możliwych zagrożeń prawidłowego przebiegu ciąży i odpowiednie przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom. Potwierdzenie grupy krwi matki i typu czynnika (antygenu powierzchniowego) Rh jest absolutnie konieczne, ponieważ w czasie ciąży i porodu może zdarzyć się sytuacja, w której konieczne będzie przetoczenie krwi u ciężarnej. Z tego względu istotne jest, aby wcześniej oznaczyć grupę krwi, ponieważ standardowo takie badanie może zająć nawet do kilku godzin. Znajomość czynnika Rh jest również konieczna ze względu na możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego (tzw. konflikt matczyno-płodowy w obrębie grup Rh), który ma miejsce wówczas, kiedy matka posiada czynnik Rh(-), a dziecko Rh(+). Istnieje prawdopodobieństwo wytwarzania przeciwciał skierowanych przeciwko krwinkom płodu, czego konsekwencją może być groźna choroba hemolityczna noworodka. Najczęściej nie dochodzi do tego stanu w pierwszej ciąży, a drugiej i w każdej kolejnej. Istnieje również ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego w układzie AB0, który najczęściej dotyczy kobiet z grupą krwi 0 i do którego może dojść już podczas pierwszej ciąży. Jest to mniej agresywny typ konfliktu, niż ten w obrębie grup Rh, przebiega łagodniej i najczęściej daje objawy u noworodka już po porodzie. Pozostałe konflikty występują rzadziej, mowa o konflikcie mieszanym i tzw. konflikcie w pozostałych układach grupowych krwi. Przeciwciała odpornościowe (inaczej przeciwerytrocytarne), tzw. odczyn Coombsa, to badanie, które pozwala na wykrycie różnego rodzaju przeciwciał, które mogłyby atakować czerwone krwinki dziecka. Jeżeli we krwi matki stwierdzi się obecność takich przeciwciał, można podać jej odpowiednie czynniki, neutralizujące ich działanie i ochronić dziecko przed ich negatywnym wpływem. U kobiet z ujemnym czynnikiem Rh, oznaczenie to powinno być wykonane co najmniej trzykrotnie, w ciągu całej ciąży. Morfologia krwi pozwala na wykrycie niedokrwistości (anemii), małopłytkowości lub innych zaburzeń hematologicznych, które mogą się pojawić w trakcie przebiegu ciąży. Ocenie zostaje poddana ilość krwinek czerwonych (RBC), poziom hematokrytu (Hct), wielkość/objętość krwinek czerwonych (MCV), średnia masa hemoglobiny w erytrocycie (MCH) i stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC), ilość płytek krwi (PLT), ilość białych krwinek (WBC) oraz poziom hemoglobiny (Hgb) – zawsze niższy niż ten u kobiet nieciężarnych, przez wzgląd na podwyższoną ilość osocza. Badanie ogólne moczu służy ocenie funkcji nerek i wykrywaniu ewentualnych infekcji układu moczowego. Obecność cukru, białka lub nieprawidłowych osadów w moczu może wskazywać na toczące się w organizmie schorzenia wymagające interwencji lekarza. Stężenie glukozy na czczo oraz krzywa cukrowa ciężarnych są badaniami służącymi do oceny ryzyka wystąpienia tzw. cukrzycy ciężarnych, która może prowadzić do zwiększenia masy ciała płodu i jest czynnikiem podnoszącym ryzyko pojawienia się powikłań w trakcie porodu. Wczesna identyfikacja kobiet zagrożonych cukrzycą ciężarnych pozwala na wprowadzenie odpowiedniej diety i profilaktyki, która może uchronić je przed rozwojem choroby, np. na skutek w porę niezdiagnozowanej insulinooporności. Badania w kierunku kiły, HIV, HCV, HBV (antygen HBs), toksoplazmozy i różyczki służą wykryciu we krwi matki specyficznych przeciwciał, wskazujących na toczącą się u niej lub przebytą niegdyś infekcję. Wszystkie z tych chorób mogą być niezauważone przez matkę, gdyż wiele z towarzyszących im objawów, może być mało wyraźnych i niespecyficznych, a w niektórych przypadkach choroba może przebiegać w całości bezobjawowo. Wczesne wykrycie zakażenia i wprowadzenie odpowiedniego leczenia i profilaktyki, drastycznie zmniejsza szanse dziecka na zarażenie się podczas porodu i chroni je przed możliwymi powikłaniami. Częstotliwość badań z tej grupy jest ustalana indywidualnie, w zależności od tego, czy matka znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, czy też nie. Oznaczenie poziomu TSH pozwala na wykrycie chorób tarczycy, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego przebiegu ciąży. TSH wpływa na rozwój układu nerwowego i kostnego u dziecka, stąd istotne jest, aby doprowadzić jego stężenie do właściwego poziomu. Posiew wymazu z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców β-hemolizujących umożliwia ocenę, czy kobieta będąca w ciąży jest nosicielką bakterii z gatunku paciorkowców β-hemolizujących, których obecność może być niebezpieczna dla dziecka. Jeżeli posiew wykaże obecność tych bakterii, w momencie porodu zostanie wdrożona antybiotykoterapia, która będzie w stanie uchronić malucha przed zarażeniem. Test PAPP-A i pozostałe nieinwazyjne badania prenatalne służą do oceny rozwoju płodu i wykrywania ewentualnych nieprawidłowości oraz szacowania ryzyka wad wrodzonych, wynikających z aberracji chromosomowych, czyli uszkodzeń materiału genetycznego dziecka. Test PAPP-A, w którym oceniane jest stężenie białka PAPP-A i HCG, czyli wolnej podjednostki gonadotropiny kosmówkowej (są to substancje produkowane przez trofoblast, z którego w późniejszym etapie powstaje łożysko) wraz z oceną przezierności fałdu karkowego w badaniu ultrasonograficznym, powinien być wykonywany u każdej kobiety. Ciężarne z grupy podwyższonego ryzyka mogą wziąć także pod uwagę przeprowadzenie dodatkowych, nierefundowanych badań prenatalnych, jak chociażby test NIPT, czyli badanie wolnego płodowego DNA (cffDNA), obecnego we krwi matki, którego skuteczność w wykrywaniu wad genetycznych jest porównywalna z amniopunkcją, a które w przeciwieństwie do niej, wymaga jedynie pobrania próbki krwi od matki. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Nacinanie krocza – kontrowersje wokół rutynowego nacinania krocza podczas porodu Wątpliwości narastające wokół tematu rutynowych nacięć krocza w trakcie porodu towarzyszą środowisku medycznemu już od wielu dekad. Niesłabnąca od lat argumentacja zarówno zwolenników, jak i przeciwników tego zabiegu sprawiła, że również w Polsce toczy się spór o zasadność episiotomii w kontekście wielu sytuacji położniczych. Co zatem sprawia, że pomimo upływu wielu lat doświadczenia i praktyki temat nacięcia krocza jest nadal równie kontrowersyjny, jak niemal dwie dekady temu, a wizja porodu siłami natury budzi coraz większy lęk wśród pacjentek? Nadciśnienie w ciąży – przyczyny, leczenie, powikłania Nadciśnienie tętnicze jest jedną z wielu chorób, które mogą towarzyszyć ciężarnej. Choć zwykle początkowo nie daje ono żadnych objawów, to brak wdrożenia odpowiedniego postępowania i leczenia może doprowadzić do poważnych komplikacji, które stanowią zagrożenie życia zarówno dla matki, jak i jej nienarodzonego dziecka. Duszności w ciąży – przyczyny. Kiedy trudności z oddychaniem w ciąży powinny zaniepokoić? Duszność jest subiektywnym objawem występującym w przypadku wielu schorzeń, przede wszystkim u osób z ostrymi i przewlekłymi chorobami układu oddechowego i krążenia. Jest również dolegliwością, na którą dość często skarżą się kobiety ciężarne, nawet już w I trymestrze ciąży. Subiektywność objawu polega na tym, że nie jesteśmy w stanie ocenić jego nasilenia za pomocą badań obrazowych czy laboratoryjnych, tak jak np. nasilenie niedokrwistości za pomocą wartości hemoglobiny i hematokrytu. Jakie mogą być przyczyny duszności w ciąży? Poronienie – najczęstsze przyczyny. Jakie są objawy poronienia? Poronienie jest problemem, który dotyczy coraz większej ilości kobiet. Jest to samoistne zakończenie ciąży przed 22. tygodniem, a więc momentem, w którym płód uzyskuje zdolność do przeżycia poza łonem matki. Do utraty ciąży może dojść na różnych etapach jej rozwoju, również przyczyny poronienia mogą być różne – mogą to być czynniki anatomiczne, hormonalne czy środowiskowe. Połóg – ile trwa? Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety po porodzie? Połóg to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, która urodziła dziecko. To szereg procesów fizjologicznych, dzięki którym organizm młodej mamy wraca do stanu sprzed ciąży. Połogowi mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe związane z inwolucją narządów oraz tzw. odchody połogowe, które są źródłem bakterii. Rany powstałe po nacięciu krocza lub w wyniku cięcia cesarskiego należy starannie pielęgnować i odkażać. Jak to robić i o czym jeszcze pamiętać podczas połogu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Ciąża pozamaciczna – objawy i postępowanie po rozpoznaniu ciąży ektopowej Ciąża pozamaciczna, inaczej ektopowa, polega na zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w każdej innej lokalizacji oprócz błony śluzowej trzony macicy. Szczególnie niebezpieczna jest ciąża brzuszna zlokalizowana w jamie otrzewnej, gdyż niesie 17-krotnie wyższe ryzyko śmierci w porównaniu z pozostałym lokalizacjami. Jak wygląda diagnostyka ciąży pozamacicznej, jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia? Stan przedrzucawkowy — przyczyny i leczenie preeklampsji Stan przedrzucawkowy może wywołać wiele niebezpiecznych powikłań, na które najbardziej narażone są kobiety powyżej 35. roku życia oraz matki chorujące przewlekle na nadciśnienie tętnicze wykryte jeszcze przed ciążą. Podstawowymi wartościami, które powinny zaniepokoić pacjentkę w ciąży i połogu, ale także lekarzy podczas porodu jest przede wszystkim jej wysokie ciśnienie krwi. Jak wyglądają objawy stanu przedrzucawkowego i jak zapobiegac PE? Czy upławy w ciąży są niebezpieczne? Jak wygląda wydzielina z pochwy i czy jest niebezpieczna dla płodu? Większość upławów w trakcie ciąży, niezależnie od trymestru, nie powinno budzić niepokoju. Zagęszczenie śluzu ma na celu ochronić drogi rodne kobiety, ale także zapewnić bezpieczeństwo rozwijającemu się dziecku. Konsultacja z lekarzem ginekologiem jest wskazana tylko w przypadku wystąpienia określonych objawów, którymi z pewnością nie jest gęsta, przezroczysta lub biała wydzielina z pochwy. Które upławy powinny zwrócić uwagę przyszłej mamy i czy są bardzo niebezpieczne, a także jak wygląda leczenie infekcji intymnej w ciąży?
Cena badań prenatalnych Rodzaje badań prenatalnych Badania prenatalne w ciąży dzielą się na dwie grupy – inwazyjne oraz nieinwazyjne . Do pierwszej grupy zalicza się USG i testy przesiewowe z krwi, które mogą określić prawdopodobieństwo wystąpienia u dziecka choroby genetycznej lub innej.
Jakie badania trzeba wykonać w ciąży i kiedy dokładnie? Zobacz kalendarz badań w ciąży – szczegółowy harmonogram badań obowiązkowych oraz dodatkowych, na które możesz, ale nie musisz się zdecydować. Badania w ciąży ważne dla zdrowia mamy i dziecka Każda przyszła mama powinna wykonać w ciąży szereg ważnych badań mających na celu diagnostykę stanu zdrowia (jej i dziecka), a także odpowiednią profilaktykę. Listę obowiązkowych badań przedstawia rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie Standardu Organizacyjnego Opieki Okołoporodowej. Istnieją również badania dodatkowe, które można, ale nie trzeba wykonać. Jak wygląda kalendarz badań w ciąży? Zobaczcie poniżej. Badania w ciąży - kalendarz (harmonogram) Badania w ciąży do 10. tygodnia - harmonogram Lekarz wykonuje na tej wizycie badania takie, jak pomiar ciśnienia krwi matki, badanie piersi, ogólne badanie lekarskie oceniające stan zdrowia matki, określenie wagi ciała i wzrostu. Przeprowadza ponadto szczegółowy wywiad. Na tym etapie może już szacować wstępnie, jakie jest ryzyko ciążowe. Lekarz ponadto wydaje zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia w ciąży, ewentualnej suplementacji oraz zleca badania laboratoryjne. Jeśli prowadzisz ciążę na NFZ, badania te będą darmowe, a jeśli prywatnie, a lekarz nie współpracuje z NFZ, niestety będziesz musiała za nie zapłacić 100%. Do badań obowiązkowych, które należy wykonać do 10. tygodnia ciąży, zalicza się przede wszystkim ustalenie czynnika Rh i grupy krwi. Badanie to jest bardzo ważne. W przypadku gdy występuje niezgodność grup krwi kobiety w ciąży i płodu ((gdy np. mama ma grupę krwi Rh- a płód – Rh+), może dojść do konfliktu serologicznego, który to polega na wytwarzaniu przez krew matki szkodliwych dla płodu przeciwciał – może to skutkować groźną dla życia dziecka chorobą hemolityczną. Aby temu zapobiec, wykonuje się badanie przeciwciał anty-Rh (inaczej anty-D) – przeciwko antygenom krwinek czerwonych. Badanie to da odpowiedź, czy takie przeciwciała znajdują się we krwi matki. Jeśli występują, lekarze podejmują odpowiednie działania, aby zapobiec szkodom u dziecka (podaje się immunoglobulinę). Inne obowiązkowe badania, które należy wykonać do 10. tygodnia ciąży to: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, cytologia (jeśli nie była wykonywana w ciągu ostatniego półrocza), TSH, badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, u kobiet z czynnikami ryzyka cukrzycy ciężarnych wykonuje się dodatkowo badanie OGTT, zlecenie kontroli stomatologicznej, badanie w kierunku wirusów: HIV, HCV, toksoplazmozy i różyczki (wirusy te mogą być przyczyną wad wrodzonych lub poważnych powikłań ciążowych). Nieobowiązkowym badaniem jest badanie USG dopochwowe. Jego celem jest ustalenie np. lokalizacji płodu (czy znajduje się w macicy, a nie np. w jajowodzie, co oznaczałoby groźną dla życia matki ciążę pozamaciczną) i potwierdzenie ciąży. Na początku ciąży lekarz powinien poinformować ponadto ciężarną o korzyściach z wykonania szczepienia przeciwko grypie i możliwości zaszczepienia się przez cały okres ciąży – niezależnie od trymestru. Badania w ciąży między 11. a 14. tygodniem – harmonogram Między 11. a 14. tygodniem powinno się wykonać ankietowe badanie w celu oceny ryzyka nasilenia objawów depresji – to nowość w polskich standardach opieki w ciąży i okołoporodowej. Na tym etapie ma miejsce pierwsze badania prenatalne, w tym badanie USG. Jego celem jest ocena budowy i rozwoju płodu, ocena wieku ciążowego, wykrycie ewentualnych wad na tle genetycznym (np. trisomie typu zespół Downa, Edwardsa czy Patau). Poza USG można także wykonać test PAPP-A, który to jest dodatkowym badaniem wykrywającym ewentualne wady genetyczne (dostępnych jest jeszcze kilka innych testów tego typu, np. test Panorama). Jest to badanie refundowane przez NFZ w przypadku, gdy: kobieta ukończyła 35. rok życia, w poprzedniej ciąży wystąpiła aberracja chromosomowa, jest większe ryzyko urodzenia dziecka z chorobą monogenową bądź wieloczynnikową, podczas badania USG lub badań laboratoryjnych wykazano zwiększone ryzyko wad płodu lub aberracji chromosomowej. Jeśli na tym etapie lekarz stwierdzi wysokie ryzyko trisomii, zaleci ciężarnej kobiecie wykonanie amniopunkcji (niestety wiąże się ona z ryzykiem 0,1-1% poronienia), czyli jednego z inwazyjnych badań prenatalnych (nie jest ona obowiązkowa). Jeśli ryzyko będzie pośrednie, zaleca się wykonanie zamiast amniopunkcji, nieinwazyjnego badania wolnego płodowego DNA – badanie to nie jest refundowane. Jeśli występuje wysokie ryzyko wad płodu, czasami proponuje się biopsję kosmówki – ta polega na pobraniu komórek łożyska przezpochwowo lub przez brzusznie. Powikłania po badaniu pojawiają się w 0,1-1% przypadków. Możliwe jest jeszcze wykonanie innego inwazyjnego badania prenatalnego, jakim jest kordocenteza – wykonuje się ją jednak najrzadziej. Polega ma pobraniu krwi z żyły pępowinowej. W 1,4-1,9% przypadków po badaniu może dość do poronienia. Badania w ciąży między 15. a 20. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz jedynie mierzy ciśnienie krwi matki, masę jej ciała, zleca morfologię krwi i badanie ogólne moczu. Badanie USG nie jest w tym okresie obowiązkowe, chociaż wnikliwy lekarz zapewne je zaproponuje. Warto z tego skorzystać, aby mieć pewność, że wszystko z dzieckiem jest w porządku. Badania w ciąży między 18. a 22. tygodniem – harmonogram To mniej więcej połowa ciąży, więc czeka Cię tzw. USG połówkowe. Jest to obowiązkowe badanie USG, mające na celu ocenę budowy płodu pod kątem występowania wad wrodzonych, ocenę parametrów biometrycznych czy ocenę ilości wód płodowych. Lekarz sprawdza też długość szyjki macicy i ocenia ryzyko ciążowe. Podczas badania może już określić płeć dziecka i oszacować masę ciała. Niektórzy rodzice decydują się na tym etapie na USG prenatalne 3D lub 4D – warto je wykonać, aby mieć pamiątkę i lepiej poznać Malucha – badanie to świetnie obrazuje wygląd dziecka. Możesz już dostrzec mimikę twarzy! Badania w ciąży między 21. a 26. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz powinien rozpocząć edukację przedporodową, jeśli jeszcze tego nie zrobił. Powinien omówić przygotowanie do porodu, plan porodu, poznać oczekiwania i preferencje rodzącej, poinformować o sposobach łagodzenia bólu porodowego i poinformować o możliwości deponowania krwi pępowinowej w celu pozyskania komórek macierzystych. Jak jednak pisałam w osobnym artykule, bankowanie krwi pępowinowej obecnie nie ma większej zasadności, biorąc pod uwagę aktualny stan badań naukowych i możliwości medyczne w tym zakresie. Podczas wizyty lekarz zmierzy ciśnienie krwi kobiety, masę ciała, oceni czynność serca płodu. U kobiet z ujemnym czynnikiem Rh (Rh-) zleci także zbadanie występowania przeciwciał anty-D. Jeśli kobieta w I. Trymestrze miała ujemny wynik badania w kierunku toksoplazmozy (IgM), zlecone zostanie ponowne badanie. Zleci badanie ogólne moczu i morfologię krwi. Należy ponadto wykonać doustny test obciążenia glukozą (między 24. a 26. tygodniem). To badanie z krwi przebiegające w kilku etapach. Najpierw pielęgniarka pobiera krew w celu zbadania stężenia glukozy na czczo. Następnie ciężarna musi wypić roztwór 75 g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody. Po godzinie od wypicia płynu, ponownie zostanie pobrana krew, a następnie po kolejnej godzinie (2 godziny od podania glukozy). Badanie to pozwala na ocenę, czy u mamy rozwija się cukrzyca ciążowa, która może generować wiele powikłań ciążowych. Zwiększa ponadto ryzyko, że w przyszłości zachorujesz na cukrzycę typu 2. Badania w ciąży między 27. a 32. tygodniem – harmonogram Podczas wizyty lekarz oceni czynność serca płodu, dokona pomiaru masy ciała matki i ciśnienia krwi. Zleci badanie ogólne moczu, morfologię krwi, a kobietom z ujemnym czynnikiem Rh- zaleci dodatkowo badanie w kierunku występowania przeciwciał anty-D (jeśli wystąpią wskazania, zalecona zostanie immunoglobulina do podania między 28. a 30. tygodniem ciąży). Na wizycie lekarz powinien ponadto wykonać badanie USG, aby ocenić wzrost płodu i to, czy ciąża rozwija się prawidłowo. Ponadto między 27. a 32. tygodniem ciąży lekarz powinien poinformować kobietę o możliwości wykonania szczepienia ochronnego przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz jego korzyściach dla dziecka. Badania w ciąży między 33. a 37. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz wykonuje badanie położnicze, oceniając wymiary miednicy czy stan szyjki macicy. Sprawdza także stan gruczołów sutkowych. Ocenia także czynność serca płodu, mierzy matce ciśnienie i sprawdza jej wagę. Dokonuje oceny ruchów dziecka, ilość wód płodowych, ocenia ryzyko ciążowe, ocenia ryzyko nasilenia objawów depresji i ryzyko wystąpienia depresji poporodowej. Zleca dodatkowo wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie w kierunku HIV, HCV, VDRL, HBS. Po 35. tygodniu ciąży (ale do 37. tygodnia) lekarz ponadto pobiera posiew z pochwy i odbytu, aby zbadać, czy w organizmie matki występują paciorkowce beta-hemolizujące (to badanie GBS, które będzie później potrzebne do porodu). Jeśli badanie wykryje ich występowanie, konieczne będzie rozpoczęcie antybiotykoterapii w momencie rozpoczęcia porodu, gdyż paciorkowce te są groźne dla noworodka (do zakażenia może dość podczas porodu przy kontakcie z drogami rodnymi). Badania w ciąży między 38. a 39. tygodniem – harmonogram Ciąża już dobiega końca. Nie oznacza to jednak, że możemy teraz zaprzestać kontroli – wręcz przeciwnie, powinna być ona wzmożona. Na tym etapie wykonuje się znów badanie ogólne moczu, morfologię krwi, ocenia się ruchy dziecka, czynność jego serca. U matki lekarz dokonuje pomiaru ciśnienia oraz masy ciała. Może zaproponować USG, ale nie jest ono już obowiązkowe. Badania w ciąży po 40. tygodniu – przed porodem Jeśli nie doszło do porodu, konieczne jest wykonanie badania KTG oraz USG. W trakcie wizyty ocenia się ruchy płodu, a specjalne czujniki zastosowanie w badaniu KTG, mają za zadnie mierzyć liczbę uderzeń serca dziecka i napięcie mięśnia miednicy. Jeśli wyniki są prawidłowe, kolejne KTG i USG powinny zostać wykonane po tygodniu – wtedy lekarz ustali ponadto termin, kiedy powinnaś zgłosić się do szpitala na poród – ten powinie odbyć się przed końcem 42. tygodnia ciąży. Bibliografia Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym – 2020 r. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej. Ginekologia Polska 2009, 80, 390-393. Program szczepień ochronnych na 2019 r. Artykuł "Kalendarz ciaży: tydzień po tygodniu" - 2021.
WMQfjGT.
  • o45razux3y.pages.dev/35
  • o45razux3y.pages.dev/65
  • o45razux3y.pages.dev/45
  • o45razux3y.pages.dev/44
  • o45razux3y.pages.dev/84
  • o45razux3y.pages.dev/36
  • o45razux3y.pages.dev/43
  • o45razux3y.pages.dev/6

    • kalendarz badań usg w ciąży